Вялікая кіеўская князёўна Вольга пакінулі істотны след у гісторыі Х стагоддзя Кіеўскай Русі.

Вольга кіравала Кіеўскай Руссю з 945 да 960 года ў якасці рэгента пры малалетнім сыне Святаславе, пасля гібелі яе мужа, кіеўскага князя Ігара Рурыкавіча. Першая з кіраўнікоў Русі прыняла хрысціянства і прызнана святой роўнаапостальнай Рускай праваслаўнай царквы.

 У адкрытых крыніцах пра яе пішуць, што ацаніць дзейнасць княгіні Вольгі і яе характар ​​досыць складана: з аднаго боку яна выступае жорсткай і ашчаднай кіраўніцай, з другога – дбайнай хрысціянкай і рэфарматарам. Прадстаўляючы сабой новы тып кіраўніка, які выкарыстоўвае для рашэння праблем, якія ўзнікаюць часцей інтэлект і хітрасць, чым грубую сілу. Княгіня гатова была пры неабходнасці ісці і на канфлікт. Больш пра яе тут: https://ru.wikipedia.org

Для нас жа цікавы 947 год, калі Вольга здзейсняла паход у Наўгародскую зямлю за данінай. Даследчык Полацкай зямлі Л.В. Аляксееў піша: «Цалкам верагодна, што Вольга якая рухалася за данінай ў глухія месцы Навагародчыны, прайшла туды не праз даўно асвоеныя месцы ў Смаленска, а па глухіх месцах вусця Віцьбы, дзе і заснавала новы« повост ».

Зыходзячы з «Аповесці мінулых гадоў» пра паездку ў 947 г. кіеўскай княгіні Вольгі ў Ноўгарад і супастаўляючы са звесткамі «Летапіса горада Віцебска», можна выказаць здагадку, што Віцебск як адміністрацыйна-кіраўнічы цэнтр наваколля пачаў сваё існаванне з Х стагоддзя. Ускосным пацвярджэннем таго, што менавіта княгіня Вольга заснавала пагост для збору даніны ў вусці р. Віцьбы будуць тапонімы «Альгова» якія маюцца на ўскраіне сучаснага Віцебска, а таксама шмат помнікаў у раёне азёр Мяжа, Сосны, Чарняста, Сясіта ў Гарадоцкім раёне. Тут у нас і зараз маецца вёска Альгова, у якой пражывае цяпер толькі два чалавекі.

Мінскі гісторык Максім Макараў вывучыў польскамоўныя тэксты па гісторыі Віцебска. У выніку ў 22-м выпуску гісторыка-юрыдычных матэрыялаў, вынятых з актавых кніг губерняў Віцебскай і Магілёўскай (1891 год), быў знойдзены універсал, дадзены ваяводам і войтам Віцебска Казімірам Аляксандрам Пацам братэрству віцебскай Благавешчанскай царквы ў 1714 годзе. У ім гаворыцца, што храм, як і горад, заснаваныя княгіняй Вольгай. Прычым ваявода падкрэслівае, што гэта было паказана і ў больш старажытных юрыдычных дакументах – прывілеях, падараваных царквы і гораду. Таму ў мясцовым Віцебскім летапісу, канчаткова складзенай ў 1768 годзе, адлюстравана не выдумка аўтараў. Таму доўгі час існуючая ў горадзе легенда можа грунтавацца на рэальным наведванні княгіняй Вольгай Віцебска і ўключэнні яго ў склад уладанняў Кіеўскіх князёў (менавіта Кіеву Віцебск падпарадкоўваўся да 1021 года ) “, – паведаміў гісторык Дзяніс Юрчак. Ён дадаў, што сапраўды ўсталяваць год, калі гэта падзея мела месца, зараз немагчыма. Пра гэта распавядалі слухачам пры чытанні лекцый па гісторыі Віцебска ў 2018 годзе.

Гэта значыць, што ў 947 годзе княгіня Вольга рэальна магла быць у нашых краях, накіроўваючыся за данінай ў Наўгародскія зямлі. З Віцебска яна рэальна магла са сваёй дружынай падняцца па Дзвіне, Усвячы і Аўсянцы да возера Ціёста ў нашым Гарадоцкім раёне. Менавіта тут каля возера Мяжа і існуе зараз  вёска Альгова Межанскага сельсавета з двума жыхарамі на 1 студзеня. Размешчана яна у 1 км на поўдзень ад в. Сцяпанавічы. Глядзіце мал.1 “Археалагічныя помнікі VIII–XI ст. ст Віцебскага Падзвіння.”

У кнізе “Памяць” Гарадоцкага раёна маецца інфармацыя пра вёску Альгова з 1841 года, калі яна была ў Суражскім раёне Віцебскай губерні. Тады ў вёсцы было 9 двароў і 64 рэвізскія душы. Затым у XIX стагоддзі і да сярэдзіны XXстагоддзя адбывалася пашырэнне вёскі Альгова: у ёй пражывала ў 1920 г. у 29 дварах 148 жыхароў. Максімальную колькасць было перад вайной – у 1940 годзе: 40 двароў і 250 жыхароў. Падчас другой сусветнай вайны нямецка-фашысцкія захопнікі ў кастрычніку 1943 года перад вызваленнем спалілі Альгова і забілі пяць мірных жыхароў. У 1962 годзе гэта тэрыторыя ўвайшла ў склад Гарадоцкага раёна, які па плошчы стаў другім у Беларусі.

Беларускія археолагі да гэтага часу не праводзілі археалагічныя даследаванні каля Альгова, якія і далі б адказ на пытанне: калі ж паўстала вёска Альгова? Гэты тапонім па версіі навукоўцаў непасрэдна звязаны з вялікай кіеўскай князёўнай Вольгай.

Леанід Гаравы