Між двума нябёсамі
Белая Русь ты мая, Белая Русь ты МАЯ!
Белы гонi бульбы,
Белы косы дзяўчат,
Воблакаў белых над Бугам
Вечны парад.
Чытаючы гэтыя радкі, вы не можаце не ўзгадаць знакамітую песню Уладзіміра Мулявіна. А словы яе належаць вядомаму беларускаму паэту Уладзіміру Скарынкіна, якому 7 чэрвеня спаўняецца 80 гадоў. Вершам «Беларусi» адкрывалася яго першая кніга – «Буслы над аэрадромам». І для Уладзіміра Мулявіна гэтая песня шмат у чым стала пачаткам вялікай творчай дарогі.
Фота Віталя Гіля.
Дарэчы, Уладзіміру Скарынкіна давялося ў свой час выбіраць паміж фізікай і лірыкай …
Зрэшты, спачатку – пра жыццё …
«Калi пачалася вайна, мне было толькi два гады, але я памятаю, як пекла самалёта Ў Сонечная летнi Дзень нешта адарвалася i паляцела ўнiз. Гэтя нешта аказалася Пяршай бомбай, скiнутай фашыстамi на Гарадок. Потым пры нямецкiх бамбёжках мой брат Пётр, якому тады было сямнаццаць гадоў, насiў мяне на плячах у лес за Вiцебска шашу цi Ў тунэль пад дарогай, па якой нас напрыканцы сорак трэцяга года немцы вялi на чыгуначную Станцыя, Каб вывезцi Ў Германiю. Вялi, як раней нашу каров на бойню. А ўздоўж дарогi на злупілі матлялiся вiсельнiкi … »
Будучы паэт разам з мамай быў вывезены фашыстамі ў канцлагер у польскім горадзе Быдгашч. Бацька загінуў, зусім крыху не дажыўшы да Перамогі, у красавіку 1945-го, за 60 км ад Берліна.
Ляжыць i дагэтуль мой бацька на схiле
Ў Краiна далёкай ў брацкай магiле.
Затым было вызваленне і вяртанне на радзіму, пасляваенны дзяцінства. Школа, у якую Уладзімір пайшоў ў 1946 годзе, тулілася ў прыватным доме. Здаралася, што за зіму вучні мянялі тры хаты. А ў 1955-м была першая публікацыя ў газеце «Пiянер Беларусi» – верш «Першы яблык». Але пасля школы, якую ён скончыў з залатым медалём, Уладзімір Скарынкін вырашыў пакараць не толькі паэтычнае, але і рэальнае неба і паступіў у Рыжскі інстытут грамадзянскай авіяцыі. Працаваў у мінскім аэрапорце, у Беларускім упраўленні грамадзянскай авіяцыі.
1980-я гады. Піянерскі лагер. Сустрэча з юнымі чытачамі.
Тыя гады Уладзімір Скарынкін, аднак, зусім не лічыць выкрасліць з жыцця: «Тэхнiчная прафесiя мне як Паэта, думаю, дала многае. Першы за ўсё, як казаў Рыгор Барадулiн, палю крылатую тэму. У авiяцыi – усе рамантыкi: i юныя, i прыкрашаныя сiвiзной. Ды я i сам невыпраўны рамантык: магу гадзiнамi любавацца Зорн небам, сядзець ля вогнiшча, хадзiць на лыжах па зiмовым лесе … Напэўна, авiяцыя i сфарміравала мяне як паэта ».
У паэзіі Уладзіміра Скарынкіна сапраўды шмат лётнай тэмы.
Я прымiрыць павiнен iх цяпер!
Пачаць гатовы кожную гадзiну
Ў душы маёй паэт i iнжынер
Памiж сабой смяротны паядынак.
Але неба паэтычнае перамагло – пераважыла, перавабіць да сябе. Уладзімір Скарынкін ідзе на працу ў Саюз пісьменнікаў і цалкам прысвячае сябе літаратурнай дзейнасці. Зборнік за складанкай, вянок санетаў, паэмы … І яшчэ адна іпастась таленавітага чалавека: літаратурны перакладчык.
Уладзімір Скарынкін – перакладчык унікальны. Адно пералік таго, што ён узяўся пераказаць на беларускай мове, выклікае прафесійны трапятанне ў філолагаў: вершы Міхаіла Рубцова і Петраркі, «Гора ад розуму» Грыбаедава, паэмы Байрана, нарэшце, “Боская камедыя” Дантэ. Прычым, калі браўся за пераклад Рубцова – а ў зборнік «Рускi агеньчык» ўвайшло каля сотні вершаў, – гэты аўтар яшчэ не быў шырока прызнаны, больш за тое – яго яшчэ ўспрымалі як маргінала, ідэалагічна няправільнага. А колькі было тых, хто сумняецца, калі даведваліся, што Скарынкін замахнуўся на пераклад найвялікшых твораў чалавечай цывілізацыі: Дантэ, Петарка, Байран!
Скептыкам, якія сумняваліся – навошта такая праца, беларусы могуць прачытаць і рускамоўны пераклад – Уладзімір Максімавіч адказваў: «Калi мы хочам Быць культурнай нацыяй, Нашы пiсьменнiкi павiнны перастварыць на роднай мове сусветна вядомыя творы, Каб паказаць, Што i па-беларуску можна выказваць самы складаныя пачуццi i думкi, выказваць вытанчана, высокiм стылый i тым самым выклiкаць павагу ды сябе ».
Перакладчыцкі праца была ацэнена Нацыянальнай прэміяй Італіі, прэміяй Міжнароднага таварыства «Дантэ». За пераклад “Боскай камедыі» Уладзімір Скарынкін атрымаў Дзяржаўную прэмію Беларусі.
Дарэчы, і сям’я ў Уладзіміра Максімавіча творчая. З жонкай, Валянцінай Луцэвіч, траюраднай пляменніцай Янкі Купалы, ён разам вучыўся з першага па сёмы клас у Гарадоцкай школе № 2. Сын, Андрэй Скарынкін, – вядомы паэт.
Мы віншуем Уладзіміра Максімавіча з юбілеем, жадаем творчага даўгалецця і моцнага здароўя, а увазе чытачоў – верш юбіляра.
Уладзiмiр СКАРЫНКIН
* * *
З уласнай памяццю я на нажах.
Мне страшна быць з ёю сам-насам,
Распятае неба на чорных крыжах
Дагэтуль мне мроiцца часам.
Я помню, як з ганка штурхнулi, затым
На поезд пагналi ў калоне.
Схуднелы малеча — жыў Духам Святым
Я доўга ў нямецкiм палоне.
Кiслiца густая каля ручая,
А ў плоце калючым — нi дзiркi.
Употай хрысцiлася мацi мая,
Дзялiла паёк на прасвiркi.
Цi ўбачыць сынок пераможны салют?
Надзея на лёс i на Бога.
Дзень светлы настаў — уваскрэшаны люд
Хрыстосаваўся: «Перамога!»
Смяяўся i плакаў Вялiкдзень, якi
Павек не забудзецца мною.
Я хрышчаны з вамi, мае землякi,
Вайною i доляй адною.
Людміла Рублеўская
Паводле: https://www.sb.by/articles/mezh-dvumya-nebesami.html