Category Archives: Без рубрики

Выхаванцы ўстановы “Яслі-сад №2 г.Гарадка” здзейснілі экскурсію ў музей ДУА “СШ № 2 г.Гарадка”

12 снежня выхаванцы старэйшай групы “Г” ДУА “Яслі-сад №2 г.Гарадка здзейснілі займальнае падарожжа ў музей “Сярэдняй школы № 2 г.Гарадка”, якім кіруе Ляўшова Людміла Пятроўна.

Падчас экскурсіі хлопцы пазнаёміліся з культурнымі традыцыямі беларускага народа, яго побытам і звычаямі. Разгледзелі старадаўнюю мэблю: стол, лавы, куфар, люлька.
Таксама дзяцей ўразілі і іншыя экспанаты: дзежка, чыгункі, вілкі, рэшата, калаўрот і шмат іншых прадметаў музея.

Нашы выхаванцы атрымалі самыя яркія эмоцыі, пагрузіўшыся ў мінулае нашага народа.
Дзякуем Людмілу Пятроўну за займальную экскурсію!

Паводле : http://sad2.gorodok.edu.by

Гарадоцкі Дом рамёстваў прапаноўвае майстар-клас па стварэнню куклы Вандроўніцы

Славянская лялька Вандроўніца – гэта маленькая мотанка, змяшчаецца на далоньцы. Але, нягледзячы на ​​невялікі памер, яна незаменны сябар любога вандроўніка. Гэта не проста фігурка або цацка, яе значэнне нашмат глыбей. Лялька здольная адводзіць ад падарожнікаў бяду і ўсяляк дапамагаць у шляху. Яна ўвесь час нагадвае пра тое, што дома чакаюць тыя, хто любіць.

Славянскія народы пачыталі Маці-Зямлю, імкнучыся знаходзіцца ў гармоніі з Сусветам. Але разумеючы, што мы слабыя перад сіламі Прыроды, язычнікі ўсяляк спрабавалі абараніцца падчас вандровак.

Для гэтага яны рабілі адмысловыя талісманы – нацельныя ўпрыгожвання або лялькі, якія змяшчаецца ў кішэню або сумку. Гаспадаром дарог і заступнікам лесу лічыўся бог Вялес, таму славяне насілі на шыі спецыяльныя падвескі, якія аказваюць ім заступніцтва бажаства. Таксама яны выраблялі лялька, званыя Вандроўніцай.

Гэтыя маленькія лялячкі, захоўвалі ў сабе жменьку зямлі продкаў, травы і ўсякія дробязі, дапамагалі падарожнікам пераадольваць складаны шлях. Аберагаючая лялька спрыяла абходзе небяспекі, хавала ад ворагаў і адводзіла ад няслушных сцежак, якія вялі ў лясны гушчар. Нярэдка жонкі клалі ў дарожны мяшок лялькі Вандроўніцы манеткі, каб іх мужыкі не толькі вярталіся дадому цэлымі, але і прыносілі ў сям’ю грошы.

Гэтая абярагаючая лялька магла вырабляцца толькі жанчынамі. Але ў той жа час самі жанчыны ніколі не выкарыстоўвалі Вандроўніцу. Яны рабілі яе для мужчын. Маленькіх дзяўчынак не дапускалі да стварэння такога сур’ёзнага абярэга, ад якога залежала чалавечае жыццё. Лічылася, што ў іх не дастаткова уменняў і ведаў, каб напоўніць яе магічнай сілай.

Славянскія жанчыны рабілі гэтыя талісманы для сваіх братоў або мужоў, аддаючы іх падарожніку ў дарогу. Атрымаць падобную абарону мог мужчына любой прафесіі. Дарылі Вандроўніц для звычайных мірных падарожжаў, звязаных з гандлем, ці перад ваеннымі паходамі.

Лялька выконвала некалькі задач, як магічнага, так і больш прыземленым характару:

  • нагадвала чалавеку, які пайшоў аб тым, што яго любяць і чакаюць дома;
  • засцерагала ад цёмных сутнасцяў, блытаючых дарогу, каб адвесці чалавека ў цёмны лес і загубіць там;
  • засцерагала ад дзікіх звяроў, разбойнікаў;
  • дапамагала заставацца здаровым, поўным сіл;
  • спрыяла падтрыманню апетыту, паспяховаму пошуку ежы.

Напаўняючы Вандроўніцу спецыяльным змесцівам, якія выконваюць свае задачы, майстрыхі прамаўлялі над лялькай замовы. Асаблівыя словы, вымаўленыя над кудменем, надзялялі яго дадатковай сілай, якая павялічвае магчымасці створанай абаронцы.

 

Традыцыйна мяшочак лялькі Вандроўніцы напаўняюць зямлёй, лячэбнай травой, або збожжам. Кожны напаўняльнік мае сваё значэнне.

Торбу Вандроўніцы традыцыйна напаўнялі:

  • попелам з хатняга ачага. Рабілі гэта для таго, каб падарожнік не забыў свой дом, памятаў пра тое, як там цёпла і ўтульна, каб хацеў вярнуцца назад.
  • Зямлёй. Гэты напаўняльнік выконваў тую ж функцыю, што і попел, а таксама надаваў падарожніку сілы роднага краю.
  • Збожжам або іншымі прадуктамі. Славяне верылі, што гэта дапамагае зберагчы чалавека ад голаду.
  • Кавалачкам воўны. Не проста клубочкам воўны любога колеру, а чырвонай ваўнянай ніткай. Такі абярэг адводзіць порчу-сурокі. Акрамя таго, па павер’ях ён дапамагаў адшукаць шлях дадому, калі чалавек заблукаў. Цікава, што чырвоную нітку на запясце многія народы шырока выкарыстоўваюць і па гэты дзень як абярэг ад сурокаў.
  • Часта сумку Подорожницы напаўнялі травой. У асноўным гэта былі лячэбныя расліны, якія дапамагаюць падтрымліваць здароўе. Напрыклад, святаяннік, лаванда, рамонак або мацярдушка.

 

Майстар клас па вырабе лялькі Подорожницы

Зрабіць куколку для бяспечных падарожжаў зможа нават не мудрая вопытам майстрыхі. Гэта не затратны, але вельмі працаёмкі працэс.

Матэрыялы для стварэння лялькі Вандроўніцы выбірайце натуральныя.

Для стварэння лялькамі спатрэбіцца назапасіцца наступным:

 

  • белы лоскут (для галавы) 6,5х6,5 см;
  • кавалачак каляровы матэрыі (гэта будзе сукенка – бярыце яркія адценні, можна з ўзорамі) 11,5х11,5 см;
  • тасёмцы для намітка;
  • трохкутнік каляровай тканіны для хусткі;
  • адрэзак нітак (для рук);
  • адрэзак матэрыялу для мяшэчка (фармат на выбар);
  • напаўняльнік (вацін, попел, крупы, жменька зямлі);
  • скрутак ваціну (будзе напаўняльнікам для галавы);
  • вузкая тасьма;
  • чырвоная нітка.

  • dav

Яшчэ раз праверце наяўнасць усіх матэрыялаў, пераканайцеся, што ўсе яны натуральныя – сінтэтычныя асновы для такіх абярэгаў не выкарыстоўваюць, яны пазбавяць іх сілы.

 

Кіраўнік гуртка «Сувенірная лялька» Гарадоцкага Дома рамёстваў і фольклова Анастасія Савастеева правядзе з вамі майстар-клас па вырабе лялькі Вандроўніцы. Тэлефон: +375 2139 4 12 55

Л. Антонаў

У краязнаўчым музеі дзейнічае выстава навагодніх паштовак і ёлачных цацак «Навагодняя казка»

Гарадоцкі музей прапануе азнаёміцца выставай навагодніх паштовак і ёлачных цацак «Навагодняя казка» пад час адмысловай экскурсіі, якую гатова правесці супрацоўніца музея Ірына Якімовіч. Пад час гэтай экскурсіі супрацоўніца музея распавядзе пра вытокі навагодняга свята, яго гісторыю, а таксамапра гісторыю ёлачных цацак і навагодніх паштовак у свеце і ў славян.

“Новы год – галоўнае каляндарнае свята, надыходзячае ў момант пераходу з апошняга дня года ў першы дзень наступнага года. Адзначаецца многімі народамі ў адпаведнасці з прынятым календаром.

Вытокі свята Новага Года з’явіліся яшчэ вельмі даўно і азначала ён ці то, што мы святкуем сёння. Гэта было свята Абнаўлення, калі ўвесь цыкл жыцця паміраў, а пасля адраджаўся зноў. Як прырода, калі прыходзіла зіма дрэвы гублялі сваю лістоту, а па вясне расквіталі. Для шматлікіх народаў дзень Новага Года азначаў пагібель старога свету, і ўзнікненне новага, што азначала новую гісторыю і новы пачатак. У прыватнасці, свята Новы Год раней лічылася паганскім святам і адзначалася ў розны час года, не ў ноч з 31 снежня на 1 студзеня, як мы прывыклі. Упершыню свята быў звязаны з паганскім богам неба Марадуком яшчэ ў старажытнай Месапатаміі, дзе свята адзначалі 12 дзён. Пасля, старажытныя егіпцяне звязвалі Новы Год з часам, калі разлівалася рака Ніл і ўсё ў акрузе размывала і абнаўляла.

Пачатак года з 1 студзеня было ўстаноўлена рымскім кіраўніком Юліем Цэзарам у 46 годзе да нашай эры. У Старажытным Рыме гэты дзень быў прысвечаны Янусу – богу выбару і ўсіх асноў. Першы месяц года юліянскага календара, студзень, названы ў гонар гэтага бога. 1 студзеня людзі павінны былі жадаць адзін аднаму поспеху і ўдачы, так як першыя пажаданні, згодная старажытным вераванням, мелі найбольшыя шанцы ўвасобіцца ў жыццё. Менавіта ў яго храм, храм бога усіх пачынанняў, людзі неслі прысмакі і грошы, каб год, які пачынаўся быў паспяховым і багатым. Бога малявалі з двума асобамі: адна глядзела наперад, а другая – назад. Славяне, з 1493 па 1700 год па візантыйскай царкоўнай традыцыі святкавалі Новы год 1 верасня.

У 1700 годзе расійскі імператар Пётр I на заканадаўчым узроўні замацаваў усім нам вядомы Новы год зыходзячы з еўрапейскіх традыцый. Разам з датай Пётр I прывёз з заходняй Еўропы і традыцыю ставіць елкі. Іх упрыгожвалі свечкамі, стужкамі, цукеркамі і арэхамі. Навагоднія цацкі з’явіліся значную пазней, праз некалькі стагоддзяў. Пагаворваюць, што адзін з гадоў быў вельмі неўраджайным, таму майстэрскія шкловыдзімальнікі замянілі арэхі, гародніну і садавіну шклянымі ўпрыгожваннямі, што зрабіла сапраўдны фурор. Варта заўважыць, што дазволіць сабе вечназялёную прыгажуню маглі часцяком толькі багатыя дваране, сярод сялянства гэтага звычая не было.

C галоўным навагоднім чараўніком таксама усё не так проста. Старажытным славянскім дзедам марозам была Боскасьць Зюзя, але дабром і шчодрасцю яно не адрознівалася. У беларускай міфалогіі Зюзя – паганскі бог зімы ў беларусаў. Паходзіць ад дзеясловы «зюзець» – мерзнуць, акалеваць ад марозу. Ўвасабляе сабой зімовую сцюжу, а таксама каляндарны перыяд ад Каляд да вясновага раўнадзенства. Павел Шпілеўскі азначаў Зюзю як бога зімы і брата Перуна ў беларускай міфалогіі. Па паданні, Зюзя ўяўляецца як дзед з доўгай барадой, які жыве ў лесе, ходзіць басанож, без шапкі, у белым расхрыстаным кажуху. У руцэ трымае вялікую жалезную булаву. Ад яго подыху ўзнімаецца завіруха. Яго дыханне – гэта завіруха, яго слёзы – гэта лядзяш, шэрань – яго словы, а валасы-гэта снежныя аблокі. Пад Новы год беларусы варылі куцьцю, прыгаворваючы «Зюзя на двары – куцця на стале». Каб маразы не былі лютымі і ня пашкодзілі азімыя, першую лыжку куцці гаспадар кідаў Зюзе у акно са словамі: «Мароз, ідзі куццю есці!».

А вось добры Дзед Мароз – гэта правобраз Свяціцеля Мікалая, які жыў у IV стагоддзі ў візантыйскім горадзе Міра. За сваё жыццё ён стварыў столькі добрых учынкаў і цудаў, што да гэтай пары з асаблівым трапятаннем яго шануюць вернікі і каталіцкай і праваслаўнай цэркваў….”

Значна больш інфармацыі пра навагоднія традыцыі і ўпрыгожванні навагодняй ёлкі магчыма атрымаць пад час экскурсіі па выставе.

Экскурсію ў музей на выставу «Навагодняя казка» магчыма замовіць для дзетак па тэл.:+375213941849. Кошт экскурсіі сімвалічны, як і само самастойнае наведванне выставы.

Л.Антонаў