25-27 мая на возеры Вячэлле Вушацкага раёна адбыўся чарговы турыстычны злёт педагагічных работнікаў Віцебшчыны ў якім прыняла ўдзел 14 каманд.

Напрыканцы апошняга месяца вучэбнага года каманда Гарадоцкага раёна ў складзе 14 чалавек правяла тры дні на возеры Вячэлле, ўдзельнічая ў розных відах турыстычных спаборніцтвах. Сабрацца аптымальным складам не атрымалася, бо частка моцных турыстаў-педагогаў  у гэты час прымала ўдзел абласной сельскай спартакіядзе ў Полацкім раёне.

У першы дзень каманда ў складзе  Крывалапа Анатоля, Ладохіна Алега і Галачкінай Іны ўдзельнічала ў спартыўным арыентаванні і стала шостай.

На другі дзень быў уведзены ў праграму турслёта водны турызм на байдарках у якім каманду прадстаўлялі Нікалаеў Максім і Снегір Настасся, якія паказалі 14-ы вынік.

Адначасова з водным турызмам праходзілі спаборніцта па тэхніцы пешаходнага турызму, дзе Зюсько Руслан, Крывалап Анатоль, Галачкіна Іна і Кацярына  Кавалькова былі 8-мі.

Яшчэ на спаборніцтвах былі конкурсы прадстаўлення каманд з улікам Года малой Радзімы,

быта, а ў апошні дзень для работнікаў адукацыі былі спаборніцтва ў веласіпедным турызме ў якіх Дзмітрый Сабаленка  і Кацярына Кавалькова паказалі сёмы вынік.

Па выніках усіх этапаў злёта каманда педагагічных работнікаў Гарадоччыны апынулася на 10–м месцы.

Леанід Гаравы

1 чэрвеня напярэдадні традыцыйнага свята “Гарадоцкі парнас” у краязнаўчым музеі адбудзецца раённая навукова – практычнай канферэнцыі, прысвечаная славутай паэме “Тарас на Парнасе”, аўтар якой Канстанцін Вераніцын нарадзіўся на Гарадоцкай зямлі ў в. Астраўляне.

Гэтая канферэнцыя з удзелам навукоўцаў  Віцебскага дзяржаўнага універсітэта, літаратараў, краязнаўцаў, навучэнцаў школ Гарадоччыны распачнецца 1 чэрвеня  а 10-й гадзіне ў выставачнай зале краязнаўчага музея.

Аддзел  ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі Гарадоцкага райвыканкама і Установа  культуры  “Гарадоцкі раённы краязнаўчы музей” вырашылі правесці канферэнцыю дзеля папулярызацыі паэмы “Тарас на Парнасе”, далейшага выяўлення яе здабыткаў і вырашэння існуючых праблем у аўтарстве паэмы.

У канферэнцыі запланаваны ўдзел Саветнай Наталлі, члена Саюза пісьменнікаў Беларусі, Расіі і саюзнай дзяржавы, Бураковай Ніны, старшага навуковага супрацоўніка Гарадоцкага раённага краязнаўчага музея, Печаніцынай Людмілы, у мінулым  выкладчыка кафедры беларускага мовазнаўства   ВДУ. Прымуць удзел у канферэнцыі і краязнаўцы: Людміла Нікіціна з Віцебскага раёна — захавальнік  музейных экспанатаў народнага музея гісторыі заронаўскага краю, Людміла Ляўшова, Іна Казлова і іншыя краязнаўцы Гарадоччыны, а таксама навучэнцы школ Гарадоччыны.

Плануецца, што ў канферэнцыі прыме ўдзел і нашчадак роду Бондаравых, якія далі вольную грамату Канстаніціну Вераніцыну ў 1851.

Канферэнцыю мяркуюць завяршыць у 15.20 падвядзеннем вынікаў.

Л. Антонаў

З 20 мая на лыжаролернай трасе Гарадка пачаўся трэніровачны збор жаночай зборнай Польшчы па лыжных гонках з удзелам алімпійскай чэмпіёнкі Ванкувера і Сочы  Юсцінай Кавальчык.

Фота – з сайта «Газеты Выборчай». Юстына пасля перамогі на любімай дыстанцыі (10 км класічным стылі) на Алімпіядзе ў Сочы.

Нацыянальная зборная Польшчы па лыжных гонках пад кіраўніцтвам Аляксандра Верацельнага 20 мая прыбыла ў Гарадок і размясцілася ў гатэлі “Спартыўны Гарадок”.  Менавіта ў Гарадку  на лыжаролернай трасе вырашылі распачаць новы алімпійскі цыкл кіраўнікі жаночай зборнай Польшчы. Выбару на карысць Гарадка паспрыялі вядомыя беларускія трэнеры  па лыжных гонках, якім спадабаецца лыжаролерная траса і сучасная інфраструктура Гарадка.

Польскі дэсант перамяшчаецца на двух мікрааўтобусах і складае 14 чалавек – дзевяць спартсмэнак начале з Юсцінай Кавальчык   і пяць чалавек суправаджэння для паўнавартасных трэнеровак.

Юсціна Кавальчык і сама трэніруецца і спрабуе сябе ў трэнерскай працы.

Суправаджае польскую каманду талісман Юсціны пёс Марьян.

Па словах галоўнага трэнера зборнай Аляксандра Верацельнага мясцовая траса – добрая месца для першага ўвахода ў новы спартыўны сезон і можа канкурыраваць з іншымі месцамі падрыхтоўкі. На трасе лыжніцы накачваюць на лыжаролерах свае аб’ёмы працы, здаюць кантрольныя тэсты, бегаюць кросы і г.д.. У час падрыхтоўкі таксама карыстаюцца і басейнам, які маецца каля гатэля “Спартыўны гарадок”.

Першы збор польскія лыжніцы правядуць у Гарадку да 9 чэрвеня.

Леанід Гаравы, фота аўтара.

Чытайце пра Ю. Кавальчык тут: Юстина Ковальчик: «Я готовлюсь на трассе, а не в аптеке, как Бьорген»

https://www.skisport.ru

«Самая трудная гонка». Поразительно откровенное интервью Юстины Ковальчик.

https://dassie2001.livejournal.com

Гарадскі пасёлак Шуміліна знаходзіцца паміж Віцебскам і Полацкам, у 40 км ад абласнога цэнтра. Сюды пакуль яшчэ не дайшлі “Дажынкі”, таму выглядае ён не так глянцава, як некаторыя райцэнтры. Але TUT.BY усё ж знайшоў пяць прычын, каб тут спыніцца.

Помнік Пятру Мельнікаву на чыгуначнай станцыі ў Шуміліна.

Шуміліна, па беларускіх мерках, гарадок малады. Да 1886 года гэта была вёска, дзе жыло 38 чалавек. Потым яна стала мястэчкам – дзякуючы якая прайшла праз яго Рыга-Арлоўскай чыгунцы (участак Дынабург – Віцебск). У першыя гады савецкай улады гэта ўжо райцэнтр. Але раён называўся ня Шумілінскі, а Сиротинский – па імі бліжэйшай вёскі. Перад вайной, у 1938-м, Шуміліна атрымала статус гарадскога пасёлка.

Назва населенага пункта звязана з легендай. Падчас вайны з Напалеонам на месцы пасёлка партызаны зладзілі засаду. Непрыяцельскі атрад быў цалкам знішчаны. Гукі бою зліліся з шумам сосен і былі чуваць за шмат кіламетраў. У народзе казалі: «Шумела месца гэта калі-то ў баі з французамі». Вакольны лес назвалі шумную борам, а бліжэйшы паселішча – шумную вёскай. Так, верагодна, і з’явілася назва Шуміліна.

Сёння ў пасёлку жыве крыху больш за 7 тысяч чалавек. На гербе Шуміліна намаляваны архангел Міхаіл.

Журналісты TUT.BY ўжо распавялі пра 31 горадзе Беларусі. Фотарэпартажы з пяццю прычынамі наведаць іх ищите здесь.

Прычына першая. Старая чыгуначная станцыя

Першую славутасць турыст убачыць адразу ж, як толькі выйдзе з цягніка або дызеля. Гэты будынак чыгуначнай станцыі – адной з найстарэйшых у Беларусі.

Рух цягнікоў тут адкрылі 17 кастрычніка 1866 года. Паравоз з трыма вагонамі, пыхкаючы парай, праехаў мястэчка і рушыў у Віцебск. Аб гэтай падзеі быў нават даклад імператару. Яго зрабіў інжынер, першы міністр шляхоў зносін Расійскай імперыі генерал-лейтэнант Пётр Мельнікаў. Ён жа кіраваў будаўніцтвам Рыга-Арлоўскай чыгункі. У 2014 годзе ў яго гонар ля чыгуначнага вакзалу ў Шуміліна ўсталявалі помнік-бюст.

У вакзальны комплекс Шуміліна, які да 1961 гады зваўся Сіроціна, уваходзілі будынак станцыі, дэпо, таварныя рампы, склады і царква. Ваду для паравозаў бралі з возера. У 1,5 км ад вакзала ўзвялі воданапорную станцыю. Сто гадоў яна працавала на паравым рухавіку, у 60-х гадах XX стагоддзя яго замянілі на дызельны.

Вакзал абслугоўвалі замежныя спецыялісты, пераважна немцы. Потым, па меры падрыхтоўкі сваіх стрэлачнікаў, кандуктараў, машыністаў і рамонтных майстроў, немцы з сем’ямі пераехалі ў Віцебск, дзе ў канцы XIX стагоддзя ўтварылі зямляцтва і пасёлак (знаходзіцца ў раёне бальніцы № 2).

Станцыя – адзіны помнік архітэктуры ў Шуміліна, які не пацярпеў у вайну.

Прычына другая. Храмы

У Шуміліна тры праваслаўныя храмы. Адзін знаходзіцца ў прыстасаваным будынку на вуліцы Вакзальнай. Да рэвалюцыі ў гэтым раёне была станцыйных царква, да нашага часу не захавалася. Другі – у раёне, які мясцовыя называюць Брыкет. Трэці, і самы стары, – у адміністрацыйным будынку на вуліцы Сіпке. Гэта царква ў гонар святога Афанасія Брэсцкага. Пабудавалі яе ў другой палове ХХ стагоддзя. Калі б не крыж і ня купал, адразу і не зразумееш, што гэта была царква.

Яшчэ адзін храм – Свята-Мікалаеўскі – шумілінцы вось ужо некалькі гадоў будуюць усім светам.

На ўскраіне пасёлка – вялікі касцёл у гонар Маці Божай Фацімскай. Перад ім помнік Яну Паўлу II.

На вуліцы Ленінскай знаходзіцца, як нам здалося, самае прыгожае будынак у Шуміліна. Яно хоць і тыпавое савецкае, але ў тым ліку і таму на яго варта паглядзець. Тут размяшчаюцца розныя сацыяльныя ўстановы. Насупраць яго – бібліятэка.

У цэнтры пасёлка – раённы гісторыка-краязнаўчы музей. У яго фондзе – больш за 10 тыс. Экспанатаў: прадметы этнаграфіі, археалагічныя знаходкі, напрыклад косткі маманта.

Сам райцэнтр не багаты на славутасці, затое значныя помнікі архітэктуры захаваліся ў яго ваколіцах. Так, у вёску Ляскавічы турысты едуць, каб убачыць Свята-Сергіеўскі царква (канец ХIХ – пачатак ХХ стагоддзяў), у вёску Перамога – каб палюбавацца Свята-Успенскім храмам (канец XIX стагоддзя).

Царква святога прападобнага Сергія Раданежскага ў вёсцы Ляскавічы.

Прычына трэцяя. Салаўі

У маі 2007 года Рэспубліканская грамадская арганізацыя «Ахова птушак Бацькаўшчыны» (АПБ) назвала чатыры самых «салаўіных» горада ў Беларусі. Гэта Мінск, Брэст, Слуцк і Шуміліна. Падчас падліку тут аказалася ад 224 да 270 спяваючых самцоў. Самую высокую шчыльнасць гнездавання салаўёў адзначылі ў Слуцку – па адной птушцы на 6 га зямлі.

Шуміліна тады атрымала сертыфікат «Салаўіны горад». Пявучых птушак падчас акцыі слухалі не толькі ў райцэнтры, але і яшчэ ў 17 месцах. За вечар налічылі каля тысячы салаўёў. У гэтым годзе рэгіянальная арганізацыя АПБ плануе зноў правесці «Салаўіныя вечары» і паглядзець, ці па-ранейшаму птушыныя салісты вясны любяць гэты край.

Цікава, што птушкай – сімвалам Шуміліна мясцовыя арнітолагі прапануюць зрабіць усё ж не салаўя, а, напрыклад, жаўрука. Справа ў тым, што салаўя сабе ўжо забраў Слуцк. Свой птушыны сімвал ёсць і ў Мёраў. Гэта журавель.

З нагоды птушкі-сімвала можа выказацца любы жыхар Шумилинщины, вашы прапановы чакаюць у Цэнтры дзяцей і моладзі і раённым аддзяленні АПБ.

Прычына чацвёртая. Вялікі камень

У Шумілінскім раёне, недалёка ад вёскі Горкі, ёсць прыродная славутасць – самы вялікі ў Беларусі камень. Яго называюць Вялікі, Вялікі, часам – Чортаў. Валун ледавіковага перыяду складаецца з крупнозерністой граніту цёмна-карычневага колеру. Хтосьці кажа, што па форме ён крыху падобны на які ляжыць слана, камусьці ён нагадвае прас, а камусьці – перавернутую лодку …

Вялікі камень. Фота: Дзмітрый Воінаў

Навукоўцы лічаць яго самым буйным у Беларусі валуном. Яго памеры – 11 метраў у даўжыню, 5,6 метра ў шырыню, 2,8 метра ў вышыню, вага – каля 300 тон. Валун вельмі глыбока сышоў пад зямлю. Як мяркуецца, яго падземная частка – не менш за 3 метраў.

Каля цуду прыроды пастаянна фатаграфуюцца турысты. Людзі кажуць, што каменны вартаўнік шумілінскай зямлі валодае асаблівай энергетыкай: каля яго праходзяць стомленасць і дрэнны настрой. Валун, які «пражыў» на свеце каля 20 тысяч гадоў, з’яўляецца помнікам прыроды рэспубліканскага значэння, ахоўваецца дзяржавай.

Шуміліншчына багатая на падобныя помнікі прыроды. Каля вёскі Шавекі ляжыць 6-метровы культавы валун. На ім ёсць паглыбленне – мяркуецца, што продкі рабілі на ім рытуалы, звязаныя са зборам ўраджаю, а таксама сляды ад куль – у вайну камень не раз ратаваў мясцовых жыхароў ад немцаў.

У пойме ракі Чарніца знаходзіцца Плігаўскі валун. Раней тут праходзіў водны гандлёвы шлях, і камень прыносіў нямала праблем купцам, лодка магла пра яго разбіцца дашчэнту. Таму ля каменя выстаўлялі вартавых, а на яго верхавіне ноччу палілі вогнішча.

Прычына пятая. Сядзіба ў Обаль

Обаль – гарадскі пасёлак недалёка ад Шуміліна. Турыстам прапануюць тут паглядзець сядзібу Грабніцкі (пачатак XIX стагоддзя). Знаходзіцца яна на беразе ракі.

Фота: Вольга Ганушчанка

У другой палове XIX стагоддзя, калі побач з маёнткам Обаль праклалі чыгунку, шляхціцам Грабніцкім належала каля 2760 дзесяцін ворнай зямлі, а таксама вялікі лясны масіў. Уладальнікі маёнтка здабывалі гліну і жвір, выраблялі цэглу, прадавалі лес, сплаўляючы яго па рацэ.

Сядзіба ў маёнтку Обаль спачатку была аднапавярховай. Праектаваў яе архітэктар з Францыі. У сярэдзіне XIX стагоддзя тэрыторыю ўпрыгожваў стогадовы сад. У пачатку XIX стагоддзя Станіслаў Грабніцкі пабудаваў ўжо двухпавярховы палац з цокальным паверхам у стылі класіцызму. Каля калон каля параднага ўваходу стаялі каменныя львы. Існуе паданне, што пад адным з іх схавалі скарб.

Памешчык Грабніцкі вядомы тым, што утрымліваў канарак і гадаваў кветкі. У яго быў асобны пакой, які так і звалі – «канарейковы». У палацы таксама мелася вялікая бібліятэка. Пад будынкам праходзіў падземны ход, які выводзіў на супрацьлеглы бераг ракі.

Пасля рэвалюцыі ў палацы жылі былыя парабкі і супрацоўнікі міліцыі. Пазней тут адкрылі школу сялянскай моладзі, пасля вайны сюды пераехаў дзіцячы дом. Затым панскую сядзібу перадалі керамічнаму заводу – пад інтэрнат. У пачатку 1990-х гадоў жыхароў выселілі, а праз некаторы час тут здарыўся пажар.

Музей Обальскага падполля.

Сёння былы палац выглядае сіратліва і запушчана. Акрамя руін сядзібы, захаваўся галоўны флігель, у якім ўтрымлівалі птушак для палявання. Зараз тут размяшчаецца музей Обальскага падполля «Юныя мсціўцы».

Для турыстаў

Пасяліцца можна ў гасцініцы на вуліцы Ленінскай, 35. Перакусіць – у кафэ «Метан» (вуліца Юбілейная, 28), «Блюз» (вуліца Ленінская, 29), «Караван» (вуліца Юбілейная, 8). Аграсядзібы, дзе напэўна можна пачуць «салаўіныя аркестры», па гэтай спасылцы .
Чытаць цалкам:  https://news.tut.by

З 15 мая ў Гарадоцкім краязнаўчым музеі дзейнічае выстава мастачкі Настассі Ганчаровай, якая жыве і працуе ў Віцебску. Любімы матэрыял Настассі – гэта тканіна.

Анастасія Ганчарова нарадзілася ў 1981 годзе ў Віцебску. Вучылася ў дзіцячай мастацкай школы №1, удзельнічала ў праектах па культурнаму абмену паміж гарадамі-пабрацімамі, у калектыўныя выставы ў Нінбурга, Гановеры, скончыла Віцебскі дзяржаўны тэхналагічны універсітэт, кафедру дызайну, па спецыяльнасці «мастак друкаваных і тканых палотнаў».

Любімы матэрыял Насці – гэта тканіна. Шырокія палотны, анучы, вузкія стужкі, перавязаныя тугімі вузламі і ператвараюць пакой у сумесь павуціння і лабірынта. Траўматычны вопыт, праца з канкрэтным прасторай, афектыўная глядацкая і мастацкая рэакцыя – асноўныя тэмы Настассіі Ганчарова.

Спазнаць мастацтва Н. Ганчаровай складана, але магчыма.

Наведаць выставу Настасіі ў нашым музеі магчыма да 30.05 з 09.00 до.18.00

Леанід Гаравы, фота аўтара