Гарадоцкае раённае аб’яднанне прафсаюзаў разам з аддзеламі райвыканкама прапануюць усім аматарам актыўнага адпачынку далучыцца да ўдзельнікаў ТРЭЦЯГА раённага велапрабега “Сцежкамі Тараса”, які адбудзецца 2 ЧЭРВЕНЯ ў межах раённага свята народнай творчасці, беларускай паэзіі і фальклора “ГАРАДОЦКІ ПАРНАС”.
Маршрут падарожжа:
1. СТАРТАВАЯ ПЛЯЦОЎКА – аўтастаянка ля гандлёвага цэнтра “Гасцінец” па вул. Валадарскага. Збор удзельнікаў у 11-50.
2. ЦЭНТРАЛЬНАЯ ПЛОШЧА. ЎРАЧЫСТЫ СТАРТ . 12-10
3. ПАДАРОЖЖА ДА ВОЗЕРА ЛОСВІДА (9 км). Знёмства з возерам Лосвіда і гісторыяй маёнтка Александрова.
4. ПАДАРОЖЖА ДА В. М. СТАЙКІ (6 км). Знаемства з гісторыяй маёнтка Бондаравых.
5. ПАДАРОЖЖА ДА В АСТРАЎЛЯНЫ. ПАМЯТНЫ ЗНАК “..каля Пуцявішча ў Панаса….” (6 км). Знаемства з гісторыяй сям’і Вераніцыных.
6. ГАРА ПАРНАС (паданне аб востраве Ляна). Адпачынак (агульныя чытанні твораў К. Вераніцына на ўзгорку, віктарына для ўдзельнікаў велапрабега, сняданак на беразе возера Ляна).
6. ЗВАРОТНАЯ ДАРОГА В. АСТРАЎЛЯНЫ – Г. ГАРАДОК – працягласць пераезда 20 км з прыпынкамі для адпачынку ўдзельнікаў велапрабега.
Калона веласіпедыстаў будзе рухацца ў суправаджэнні супрацоўнікаў ДАІ, медработніка і аўтамабіля тэхдапамогі.
Удзел непаўналетніх дапускаецца з дазволу бацькоў ці ў іх прысутнасці.
Тэлефон для запісу ўдзельнікаў – не пазней 31 мая: МТС 554-97-98 (Дарошчанка Ірына Аркадзьеўна).
25-27 мая на возеры Вячэлле Вушацкага раёна адбыўся чарговы турыстычны злёт педагагічных работнікаў Віцебшчыны ў якім прыняла ўдзел 14 каманд.
Напрыканцы апошняга месяца вучэбнага года каманда Гарадоцкага раёна ў складзе 14 чалавек правяла тры дні на возеры Вячэлле, ўдзельнічая ў розных відах турыстычных спаборніцтвах. Сабрацца аптымальным складам не атрымалася, бо частка моцных турыстаў-педагогаў у гэты час прымала ўдзел абласной сельскай спартакіядзе ў Полацкім раёне.
У першы дзень каманда ў складзе Крывалапа Анатоля, Ладохіна Алега і Галачкінай Іны ўдзельнічала ў спартыўным арыентаванні і стала шостай.
На другі дзень быў уведзены ў праграму турслёта водны турызм на байдарках у якім каманду прадстаўлялі Нікалаеў Максім і Снегір Настасся, якія паказалі 14-ы вынік.
Адначасова з водным турызмам праходзілі спаборніцта па тэхніцы пешаходнага турызму, дзе Зюсько Руслан, Крывалап Анатоль, Галачкіна Іна і Кацярына Кавалькова былі 8-мі.
Яшчэ на спаборніцтвах былі конкурсы прадстаўлення каманд з улікам Года малой Радзімы,
быта, а ў апошні дзень для работнікаў адукацыі былі спаборніцтва ў веласіпедным турызме ў якіх Дзмітрый Сабаленка і Кацярына Кавалькова паказалі сёмы вынік.
Па выніках усіх этапаў злёта каманда педагагічных работнікаў Гарадоччыны апынулася на 10–м месцы.
Турыстычна-інфармацыйны цэнтр Гарадоцкага раёна запрашае навучэнцаў школ і каледжа, а таксама працоўныя калектывы Гарадоччыны зрабіць экскурсію ў старажытны Полацк. У Год малой Радзімы робім вандроўку па Беларусі.
8.00 Выезд з г. Гарадка.
9.40 Сустрэча з гідам-экскурсаводам. Ад’езд у г. Полацак. Па прыездзе Вас чакае аглядная аўтобусна-пешаходная экскурсія па горадзе, падчас якой вы ўбачыце: Сафійскі сабор – пярлінку старажытнарускага дойлідства (11-18вв). Богаяўленскі сабор – помнік архітэктуры 18 стагоддзя., домік Пятра I, старажытнае гарадзішча, чырвоны мост, помнік першадрукару Ф.Скарыны, помнік літары “Ў”, Барысаў камень з надпісамі XII ст., помнік Сімяону Полацкаму, будынак езуіцкага калегіума і інш.
12.00 Наведванне Сафійскага сабора. Па жаданні магчыма наведванне канцэрта арганнай музыкі (30мин або 60 мін).
13.00 Абед.
14.00 Пад час наведвання Полацкага калегіума ў Вас будзе магчымасць прагуляцца па тэрыторыі комплексу, пагутарыць са «старцам», які зможа адказаць на пытанні, якія даўно Вас цікавяць. Вы зможаце пабываць ва ўнутраным дворыку і ўбачыць унікальны гадзіннік з акадэмічным шэсцем, арт-галерэю і вядома ж старадаўні калодзеж, які беражліва ахоўвае патайныя хады старадаўняга Полацка.
15.00 Экскурсія ў экалагічным музеі. Непрыметны па назве музей, здзівіць Вас ужо з самага аўтобуса. 32-мятровая былая воданапорная вежа дазволіла рэалізаваць праект, у аснове якога ляжаць чатыры экспазіцыйныя ўзроўні музея, якія «нанізаны» на лесвіцу, якая сімвалізуе Дрэва жыцця. У музеі можна паназіраць за жыццём насельнікаў акварыўмаў: трапічных рыб і чарапах; а таксама даведацца пра багацце жывёльнага свету нашай краіны.
16.00 Экскурсія ў Музей беларускага кнігадрукавання. Музей размяшчаецца ў памяшканні былой Брацкай школы Полацкага Богаяўленскага манастыра, помніка архітэктуры XVIII ст. Музей прысвечаны кнізе ва ўсіх яе аспектах, пачынаючы ад першых рукапісных скруткаў да сучаснай кнігі, знаёміць наведвальнікаў з гісторыяй стварэння пісьменнасці, пісьмовых прылад, кніжнай ілюстрацыі, паліграфіі. Ён з’яўляеццаадзіным уБеларусімузеем такога тыпу.
17.00 Наведванне Спаса-Еўфрасіннеўскага манастыра, створанага Еўфрасінняй Полацкай у 12 ст. Праваслаўны свет і іншыя канфесіі шануюць яе імя, як духоўны сімвал і асветніцу Полацкай зямлі. На тэрыторыі манастыра захаваўся ўнікальны помнік архітэктуры ўсходніх славян – Спаса-Праабражэнскі сабор 12 ст. У храме захавалася фрэскавы жывапіс 12 ст.
18.00 Адпраўленне дадому.
20.00 Вяртанне ў г. Гарадок. Кошт тура на чалавека пры групе 40 + 4 складае: 20 бел. руб.
У кошт тура ўключана: • інфармацыйна-кансультатыўная паслуга па браніраванню тура, • транспартныя паслугі на камфартабельным турыстычным аўтобусе; • суправаджэнне па маршруце; • браніраванне ўваходных білетаў;
Дадаткова аплачваецца: уваходныя квіткі ў музеі па праграме, экскурсійнае абслугоўванне па музеях
Неабходныя дакументы: для дзіцячых груп – спіс, завераны дырэктарам школы, райана і загад па школе, завераны дырэктарам школы; для дарослых груп – спіс.
Аддзел адукацыі спорту і турызму Гарадоцкага райвыканкама, Фізкультурна-спартыўны клуб «Прамень»
Добрае віно – гэта маленькае свята, а калі віна шмат, то гэта ўжо сапраўдны фэст. Калі гаворка заходзіць пра вінных фестывалях, на розум прыходзяць Францыя, Італія і Іспанія. Паездка ў гэтыя краіны патрабуе падрыхтоўкі – як мінімум візавай і фінансавай. Для ўсіх аматараў імправізаваць, дэгуставаць і шукаць ісціну ў напоях TIO.BY падрыхтаваў спіс фестываляў, на якія можна сарвацца хоць у сам дзень іх правядзення: для гэтага спатрэбіцца толькі дзеючы пашпарт.
Іерусалімскі фестываль у Ізраілі
Фестываль віна ў Ізраілі
Дзе, як не ў Ізраілі, пакаштаваць сапраўдныя кашэрныя віна? І з выглядам знаўцы распавядаць сябрам пра розныя нюансы: напрыклад, пра тое, што збіраць вінаград для кашэрных вінаў – прывілей выключна мужчын-яўрэяў і што раз у сем гадоў ягады не збіраюцца. Па правілах раз у сем гадоў вінаград павінен апасці на зямлю, але пагаворваюць, што на гэты час многія ўладальнікі вінаграднікаў проста здаюць іх у арэнду тым, для каго кашернае віна не мае значэння, і ў выніку нядрэнна зарабляюць. Усё гэта можна пазнаць (і прадэгуставаць) на Іерусалімскім фестывалі віна, які кожны жнівень праводзіцца ў Музеі Ізраіля. Тут можна паспрабаваць лепшыя віна пад жывую музыку і пакаштаваць стравы, прыгатаваныя дасведчанымі шэф-кухарамі. Пакуль што датай пачатку фестывалю заяўлена 1 жніўня, але лепш дадаткова ўдакладніць даты крыху пазней. Квіток на фэст каштуе прыкладна 27 $.
«Vinoskop» ў Македоніі
У назве – гульня слоў: skop азначае Скоп’е, бо фестываль праводзіцца менавіта там, у сталіцы Македоніі. Даты фестывалю гэтага года пакуль невядомыя, але ў мінулым годзе ён праходзіў 20-24 верасня, так што арыентавацца трэба прыкладна на гэты час, а правяраць інфармацыю – на сайце «Вінаскопа”, і наогул было весела. Плюс Македоніі ў тым, што, у адрозненне ад Аргенціны, пры наяўнасці шэнгена квіткі туды можна купіць вельмі танна (Wizz air з Варшавы з перасадкай у Браціславе – яшчэ і па Славакіі пагуляеце).
Дзень віна ў Малдове
Дзень віна ў Малдове
Фестываль у Малдове традыцыйна праходзіць у першыя выходныя кастрычніка, так што з датай памыліцца складана, можаце ўжо купляць квіткі. А пабываць на малдаўскім фестывалі ў гэтым годзе павінен кожны, бо Малдова выбрана сталіцай віннага турызму на 2018 год. Ды і тыя, хто быў на фэсце раней, кажуць, што гэта сапраўднае свята! Тым больш, малдаўскія віна каштуюць ну вельмі танна, і пры гэтым прызнаныя аднымі з самых смачных у свеце. І лепшы спосаб нарэшце пачаць разбірацца ў малдаўскіх вінах – прыехаць на фестываль: паспрабаваць будзе што, ужо паверце. З пытаннямі можна звярнуцца, напрыклад, у Нацыянальную асацыяцыю турыстычных кампаній Малдовы, а пра тое, якія яшчэ вінныя лакацыі наведаць у Малдове, – прачытаць па спасылцы .
Ртвэлі ў Грузіі
Грузія Фота: Ekhokavkaza.com
Знакаміты грузінскі Ртвэлі – гэта сямейнае свята і вінны інтэрактыў у адным флаконе (куфлі, калі заўгодна). Фестываль прыпадае на верасень-кастрычнік і доўжыцца з ранняга раніцы і да позняга вечара – тады адбываецца збор вінаграду, пасля чаго госці ціснуць віно нагамі ў вялікіх чанах. У зямлю закопваюцца збаны квевры, куды сцякае вінаградны сок. Вінаград звычайна збіраюць мужчыны, а жанчыны ў двары рыхтуюць знакамітыя стравы грузінскай кухні, у тым ліку хінкалі і сацыві. А ўвечары пачынаецца цяперашняе грузінскае застолле з песнямі, танцамі і, зразумела, віном. Старонняму трапіць на фестываль досыць складана, але некаторыя праграмы тураў ўключаюць наведванне віннага дзейства.
Big Wine Day ў Маскве
Дзень віна ў Маскве Фота: Simplewinenews.ru
Маскоўскі фестываль – няўлоўны: яго даты шпацыруюць па ўсім календары. У 2017 годзе ён прайшоў 17 верасня, ў 2016 – 21 траўня. Але ў падзеі ёсць група ў Facebook, дзе можна адсочваць даты і глядзець фота: калі з’явяцца нейкія навіны, то яны сапраўды будуць апублікаваныя ў групе. І, вядома, зручна, што ў Маскву можна з’ездзіць на аўтобусе ад 40 рублёў туды-зваротна. А зараз аб праграме: гасцей частуюць вінамі Старога і Новага Святла (але не бясплатна) і рознымі закускамі з фестывальнага фуд-маркета, прапануюць пагутарыць з віннымі экспертамі, даведацца больш пра віну на майстар-класах і паслухаць гульню музыкаў. Квіток на Big Wine Day абыйдзецца ў раёне 7-8 $ (прынамсі, столькі ён каштаваў у мінулым годзе), келіх віна – ад 3 $. Але ёсць і добрыя навіны: у папярэднія гады ў кошт квітка былі ўключаныя 3 дэгустацыйных куфля віна. Засталося спадзявацца, што 2018 працягне гэтую выдатную акцыю!
Ўсенароднае свята віна ў Арменіі
Арменія дзень віна Фота: Iq-banket.ru
Арменія славіцца сваімі моцнымі і паўдэсэртнымі вінамі. Гэта звязана з тым, што мясцовы клімат дазваляе вырошчваць вельмі салодкі вінаград, і віно ў выніку атрымліваецца больш моцным. Госці свята могуць паспрабаваць арыгінальныя армянскія віна і каньякі, якія за межамі краіны знайсці вельмі складана, паколькі вырабляюцца яны ў невялікіх колькасцях. Ўсенароднае свята віна праходзіць у сяле Арэні Ваёц-Дзорскага марза. Па папярэдніх дадзеных, у 2018 годзе фестываль віна ў Арэні пройдзе 6 кастрычніка (на жаль, давядзецца выбіраць, куды ехаць, – ў Беларусь або Арменію).
Фэст віна ў Аргенціне
Фэст віна ў Аргенціне Фота: Tr.hi-traveller.com Ну а раптам?
Аргенціна з нядаўніх часоў краіна для нас бязвізавая, а Мендоса – сусветна вядомы вінаробны рэгіён Аргентыны. Пазл склаўся! Менавіта ў Мендоса праводзіцца найбуйнейшы вінны фестываль Аргенціны, а не якіх-небудзь дзень-два, а цэлы тыдзень! Праходзіць ён звычайна ў сакавіку, так што якраз ёсць час сабрацца з думкамі, назапасіць грошай і знайсці танны білет. Усімі чаканае шоў – выбар каралевы фестывалю (але нешта падказвае, што дэгустацыі яшчэ больш прадказальныя). І, вядома, гасцей чакаюць конкурсы, танцы, святочныя шэсці і кірмашы.
«Жупска Берба» у Сербіі
свята віна ў Сербіі
Сербія – месца з сапраўды нераскрытым вінным патэнцыялам. Мала якая краіна можа пахваліцца такой колькасцю вінных святаў, як Сербія! Адзін з самых яркіх – свята збору ўраджаю: усе тры фестывальныя дні ў горадзе Александровац можна цалкам бясплатна частавацца маладым віном … з гарадскога фантана. Сьвята прыпадае на верасень і ператварае горад у велізарную дэгустацыйную пляцоўку, куды вінаробы звозяць свае лепшыя віна, і ўсё разам гэта называецца «Жупска Берба». На час трохдзённага фестывалю пешаходная зона горада ператвараецца ў вінную вуліцу, дзе на кожным кроку можна прадэгуставаць і купіць упадабанае віно, а таксама паспрабаваць нацыянальную кухню. У фестываля ёсць свой сайт, і прыблізна ў ліпені там з’явіцца інфармацыя аб дакладных датах правядзення свята.
Kyiv Wine ва Украіне
Kyiv Wine ва Украіне фестываль
Малады фестываль Kyiv Wine 2018 пройдзе зусім хутка – 2 і 3 чэрвеня – а выбрацца на выходныя ў Кіеў ніколі не было праблемай, асабліва калі гаворка пра віну і смачнай ежы. Арганізатары абяцаюць, што велізарная колькасць вінаў можна будзе спрабаваць «побокально і без абмежаванняў», а ежу будуць рыхтаваць лепшыя лакальныя шэф-кухары. У першы дзень можна будзе пакаштаваць незвычайныя аранжавыя, арганічныя і біядынамічныя віна. Цяпер уваходны білет каштуе 700 грыўняў, пасля 27 мая кошт паднімецца да 750 грыўняў. Так, і ў фестывалю ёсць група ў Facebook.
Фестываль віна ў Турцыі
1376051551_537452_7.jpg
Зямлі турэцкай Кападокіі вядомыя не толькі сваімі незвычайнымі пячорамі, але і цудоўным вінаградам. Таму ў горадзе Ургюпе (правінцыя Невшэхір) кожны год у сярэдзіне верасня праходзіць вялікае вінаробнае свята і – паралельна – фестываль глінянага посуду ў Аваносе. І менавіта таму ў Ургюпе самае вялікае ва ўсёй Кападокіі колькасць бараў і начных клубаў!
1 чэрвеня напярэдадні традыцыйнага свята “Гарадоцкі парнас” у краязнаўчым музеі адбудзецца раённая навукова – практычнай канферэнцыі, прысвечаная славутай паэме “Тарас на Парнасе”, аўтар якой Канстанцін Вераніцын нарадзіўся на Гарадоцкай зямлі ў в. Астраўляне.
Гэтая канферэнцыя з удзелам навукоўцаў Віцебскага дзяржаўнага універсітэта, літаратараў, краязнаўцаў, навучэнцаў школ Гарадоччыны распачнецца 1 чэрвеня а 10-й гадзіне ў выставачнай зале краязнаўчага музея.
Аддзел ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі Гарадоцкага райвыканкама і Установа культуры “Гарадоцкі раённы краязнаўчы музей” вырашылі правесці канферэнцыю дзеля папулярызацыі паэмы “Тарас на Парнасе”, далейшага выяўлення яе здабыткаў і вырашэння існуючых праблем у аўтарстве паэмы.
У канферэнцыі запланаваны ўдзел Саветнай Наталлі, члена Саюза пісьменнікаў Беларусі, Расіі і саюзнай дзяржавы, Бураковай Ніны, старшага навуковага супрацоўніка Гарадоцкага раённага краязнаўчага музея, Печаніцынай Людмілы, у мінулым выкладчыка кафедры беларускага мовазнаўства ВДУ. Прымуць удзел у канферэнцыі і краязнаўцы: Людміла Нікіціна з Віцебскага раёна — захавальнік музейных экспанатаў народнага музея гісторыі заронаўскага краю, Людміла Ляўшова, Іна Казлова і іншыя краязнаўцы Гарадоччыны, а таксама навучэнцы школ Гарадоччыны.
Плануецца, што ў канферэнцыі прыме ўдзел і нашчадак роду Бондаравых, якія далі вольную грамату Канстаніціну Вераніцыну ў 1851.
Канферэнцыю мяркуюць завяршыць у 15.20 падвядзеннем вынікаў.
З 20 мая на лыжаролернай трасе Гарадка пачаўся трэніровачны збор жаночай зборнай Польшчы па лыжных гонках з удзелам алімпійскай чэмпіёнкі Ванкувера і Сочы Юсцінай Кавальчык.
Фота – з сайта «Газеты Выборчай». Юстына пасля перамогі на любімай дыстанцыі (10км класічнымстылі) на Алімпіядзе ў Сочы.
Нацыянальная зборная Польшчы па лыжных гонках пад кіраўніцтвам Аляксандра Верацельнага 20 мая прыбыла ў Гарадок і размясцілася ў гатэлі “Спартыўны Гарадок”. Менавіта ў Гарадку на лыжаролернай трасе вырашылі распачаць новы алімпійскі цыкл кіраўнікі жаночай зборнай Польшчы. Выбару на карысць Гарадка паспрыялі вядомыя беларускія трэнеры па лыжных гонках, якім спадабаецца лыжаролерная траса і сучасная інфраструктура Гарадка.
Польскі дэсант перамяшчаецца на двух мікрааўтобусах і складае 14 чалавек – дзевяць спартсмэнак начале з Юсцінай Кавальчык і пяць чалавек суправаджэння для паўнавартасных трэнеровак.
Юсціна Кавальчык і сама трэніруецца і спрабуе сябе ў трэнерскай працы.
Суправаджае польскую каманду талісман Юсціны пёс Марьян.
Па словах галоўнага трэнера зборнай Аляксандра Верацельнага мясцовая траса – добрая месца для першага ўвахода ў новы спартыўны сезон і можа канкурыраваць з іншымі месцамі падрыхтоўкі. На трасе лыжніцы накачваюць на лыжаролерах свае аб’ёмы працы, здаюць кантрольныя тэсты, бегаюць кросы і г.д.. У час падрыхтоўкі таксама карыстаюцца і басейнам, які маецца каля гатэля “Спартыўны гарадок”.
Першы збор польскія лыжніцы правядуць у Гарадку да 9 чэрвеня.
Леанід Гаравы, фота аўтара.
Чытайце пра Ю. Кавальчык тут: Юстина Ковальчик: «Я готовлюсь на трассе, а не в аптеке, как Бьорген»
Гарадскі пасёлак Шуміліна знаходзіцца паміж Віцебскам і Полацкам, у 40 км ад абласнога цэнтра. Сюды пакуль яшчэ не дайшлі “Дажынкі”, таму выглядае ён не так глянцава, як некаторыя райцэнтры. Але TUT.BY усё ж знайшоў пяць прычын, каб тут спыніцца.
Помнік Пятру Мельнікаву на чыгуначнай станцыі ў Шуміліна.
Шуміліна, па беларускіх мерках, гарадок малады. Да 1886 года гэта была вёска, дзе жыло 38 чалавек. Потым яна стала мястэчкам – дзякуючы якая прайшла праз яго Рыга-Арлоўскай чыгунцы (участак Дынабург – Віцебск). У першыя гады савецкай улады гэта ўжо райцэнтр. Але раён называўся ня Шумілінскі, а Сиротинский – па імі бліжэйшай вёскі. Перад вайной, у 1938-м, Шуміліна атрымала статус гарадскога пасёлка.
Назва населенага пункта звязана з легендай. Падчас вайны з Напалеонам на месцы пасёлка партызаны зладзілі засаду. Непрыяцельскі атрад быў цалкам знішчаны. Гукі бою зліліся з шумам сосен і былі чуваць за шмат кіламетраў. У народзе казалі: «Шумела месца гэта калі-то ў баі з французамі». Вакольны лес назвалі шумную борам, а бліжэйшы паселішча – шумную вёскай. Так, верагодна, і з’явілася назва Шуміліна.
Сёння ў пасёлку жыве крыху больш за 7 тысяч чалавек. На гербе Шуміліна намаляваны архангел Міхаіл.
Журналісты TUT.BY ўжо распавялі пра 31 горадзе Беларусі. Фотарэпартажы з пяццю прычынамі наведаць іхищите здесь.
Прычына першая. Старая чыгуначная станцыя
Першую славутасць турыст убачыць адразу ж, як толькі выйдзе з цягніка або дызеля. Гэты будынак чыгуначнай станцыі – адной з найстарэйшых у Беларусі.
Рух цягнікоў тут адкрылі 17 кастрычніка 1866 года. Паравоз з трыма вагонамі, пыхкаючы парай, праехаў мястэчка і рушыў у Віцебск. Аб гэтай падзеі быў нават даклад імператару. Яго зрабіў інжынер, першы міністр шляхоў зносін Расійскай імперыі генерал-лейтэнант Пётр Мельнікаў. Ён жа кіраваў будаўніцтвам Рыга-Арлоўскай чыгункі. У 2014 годзе ў яго гонар ля чыгуначнага вакзалу ў Шуміліна ўсталявалі помнік-бюст.
У вакзальны комплекс Шуміліна, які да 1961 гады зваўся Сіроціна, уваходзілі будынак станцыі, дэпо, таварныя рампы, склады і царква. Ваду для паравозаў бралі з возера. У 1,5 км ад вакзала ўзвялі воданапорную станцыю. Сто гадоў яна працавала на паравым рухавіку, у 60-х гадах XX стагоддзя яго замянілі на дызельны.
Вакзал абслугоўвалі замежныя спецыялісты, пераважна немцы. Потым, па меры падрыхтоўкі сваіх стрэлачнікаў, кандуктараў, машыністаў і рамонтных майстроў, немцы з сем’ямі пераехалі ў Віцебск, дзе ў канцы XIX стагоддзя ўтварылі зямляцтва і пасёлак (знаходзіцца ў раёне бальніцы № 2).
Станцыя – адзіны помнік архітэктуры ў Шуміліна, які не пацярпеў у вайну.
Прычына другая. Храмы
У Шуміліна тры праваслаўныя храмы. Адзін знаходзіцца ў прыстасаваным будынку на вуліцы Вакзальнай. Да рэвалюцыі ў гэтым раёне была станцыйных царква, да нашага часу не захавалася. Другі – у раёне, які мясцовыя называюць Брыкет. Трэці, і самы стары, – у адміністрацыйным будынку на вуліцы Сіпке. Гэта царква ў гонар святога Афанасія Брэсцкага. Пабудавалі яе ў другой палове ХХ стагоддзя. Калі б не крыж і ня купал, адразу і не зразумееш, што гэта была царква.
Яшчэадзін храм – Свята-Мікалаеўскі – шумілінцы вось ужо некалькі гадоў будуюць усім светам.
На ўскраіне пасёлка – вялікі касцёл у гонар Маці Божай Фацімскай. Перад ім помнік Яну Паўлу II.
На вуліцы Ленінскай знаходзіцца, як нам здалося, самае прыгожае будынак у Шуміліна. Яно хоць і тыпавое савецкае, але ў тым ліку і таму на яго варта паглядзець. Тут размяшчаюцца розныя сацыяльныя ўстановы. Насупраць яго – бібліятэка.
У цэнтры пасёлка – раённы гісторыка-краязнаўчы музей. У яго фондзе – больш за 10 тыс. Экспанатаў: прадметы этнаграфіі, археалагічныя знаходкі, напрыклад косткі маманта.
Сам райцэнтр не багаты на славутасці, затое значныя помнікі архітэктуры захаваліся ў яго ваколіцах. Так, у вёску Ляскавічы турысты едуць, каб убачыць Свята-Сергіеўскі царква (канец ХIХ – пачатак ХХ стагоддзяў), у вёску Перамога – каб палюбавацца Свята-Успенскім храмам (канец XIX стагоддзя).
Царква святога прападобнага Сергія Раданежскага ў вёсцы Ляскавічы.
Прычына трэцяя. Салаўі
У маі 2007 года Рэспубліканская грамадская арганізацыя «Ахова птушак Бацькаўшчыны» (АПБ) назвала чатыры самых «салаўіных» горада ў Беларусі. Гэта Мінск, Брэст, Слуцк і Шуміліна. Падчас падліку тут аказалася ад 224 да 270 спяваючых самцоў. Самую высокую шчыльнасць гнездавання салаўёў адзначылі ў Слуцку – па адной птушцы на 6 га зямлі.
Шуміліна тады атрымала сертыфікат «Салаўіны горад». Пявучых птушак падчас акцыі слухалі не толькі ў райцэнтры, але і яшчэ ў 17 месцах. За вечар налічылі каля тысячы салаўёў. У гэтым годзе рэгіянальная арганізацыя АПБ плануе зноў правесці «Салаўіныя вечары» і паглядзець, ці па-ранейшаму птушыныя салісты вясны любяць гэты край.
Цікава, што птушкай – сімвалам Шуміліна мясцовыя арнітолагі прапануюць зрабіць усё ж не салаўя, а, напрыклад, жаўрука. Справа ў тым, што салаўя сабе ўжо забраў Слуцк. Свой птушыны сімвал ёсць і ў Мёраў. Гэта журавель.
З нагоды птушкі-сімвала можа выказацца любы жыхар Шумилинщины, вашы прапановы чакаюць у Цэнтры дзяцей і моладзі і раённым аддзяленні АПБ.
Прычына чацвёртая. Вялікі камень
У Шумілінскім раёне, недалёка ад вёскі Горкі, ёсць прыродная славутасць – самы вялікі ў Беларусі камень. Яго называюць Вялікі, Вялікі, часам – Чортаў. Валун ледавіковага перыяду складаецца з крупнозерністой граніту цёмна-карычневага колеру. Хтосьці кажа, што па форме ён крыху падобны на які ляжыць слана, камусьці ён нагадвае прас, а камусьці – перавернутую лодку …
Вялікі камень. Фота: Дзмітрый Воінаў
Навукоўцы лічаць яго самым буйным у Беларусі валуном. Яго памеры – 11 метраў у даўжыню, 5,6 метра ў шырыню, 2,8 метра ў вышыню, вага – каля 300 тон. Валун вельмі глыбока сышоў пад зямлю. Як мяркуецца, яго падземная частка – не менш за 3 метраў.
Каля цуду прыроды пастаянна фатаграфуюцца турысты. Людзі кажуць, што каменны вартаўнік шумілінскай зямлі валодае асаблівай энергетыкай: каля яго праходзяць стомленасць і дрэнны настрой. Валун, які «пражыў» на свеце каля 20 тысяч гадоў, з’яўляецца помнікам прыроды рэспубліканскага значэння, ахоўваецца дзяржавай.
Шуміліншчына багатая на падобныя помнікі прыроды. Каля вёскі Шавекі ляжыць 6-метровы культавы валун. На ім ёсць паглыбленне – мяркуецца, што продкі рабілі на ім рытуалы, звязаныя са зборам ўраджаю, а таксама сляды ад куль – у вайну камень не раз ратаваў мясцовых жыхароў ад немцаў.
У пойме ракі Чарніца знаходзіцца Плігаўскі валун. Раней тут праходзіў водны гандлёвы шлях, і камень прыносіў нямала праблем купцам, лодка магла пра яго разбіцца дашчэнту. Таму ля каменя выстаўлялі вартавых, а на яго верхавіне ноччу палілі вогнішча.
Прычына пятая. Сядзіба ў Обаль
Обаль – гарадскі пасёлак недалёка ад Шуміліна. Турыстам прапануюць тут паглядзець сядзібу Грабніцкі (пачатак XIX стагоддзя). Знаходзіцца яна на беразе ракі.
Фота: Вольга Ганушчанка
У другой палове XIX стагоддзя, калі побач з маёнткам Обаль праклалі чыгунку, шляхціцам Грабніцкім належала каля 2760 дзесяцін ворнай зямлі, а таксама вялікі лясны масіў. Уладальнікі маёнтка здабывалі гліну і жвір, выраблялі цэглу, прадавалі лес, сплаўляючы яго па рацэ.
Сядзіба ў маёнтку Обаль спачатку была аднапавярховай. Праектаваў яе архітэктар з Францыі. У сярэдзіне XIX стагоддзя тэрыторыю ўпрыгожваў стогадовы сад. У пачатку XIX стагоддзя Станіслаў Грабніцкі пабудаваў ўжо двухпавярховы палац з цокальным паверхам у стылі класіцызму. Каля калон каля параднага ўваходу стаялі каменныя львы. Існуе паданне, што пад адным з іх схавалі скарб.
Памешчык Грабніцкі вядомы тым, што утрымліваў канарак і гадаваў кветкі. У яго быў асобны пакой, які так і звалі – «канарейковы». У палацы таксама мелася вялікая бібліятэка. Пад будынкам праходзіў падземны ход, які выводзіў на супрацьлеглы бераг ракі.
Пасля рэвалюцыі ў палацы жылі былыя парабкі і супрацоўнікі міліцыі. Пазней тут адкрылі школу сялянскай моладзі, пасля вайны сюды пераехаў дзіцячы дом. Затым панскую сядзібу перадалі керамічнаму заводу – пад інтэрнат. У пачатку 1990-х гадоў жыхароў выселілі, а праз некаторы час тут здарыўся пажар.
МузейОбальскага падполля.
Сёння былы палацвыглядае сіратліва і запушчана. Акрамя руін сядзібы, захаваўся галоўны флігель, у якім ўтрымлівалі птушак для палявання. Зараз тут размяшчаецца музей Обальскага падполля «Юныя мсціўцы».
Для турыстаў
Пасяліцца можна ў гасцініцына вуліцы Ленінскай, 35. Перакусіць – у кафэ «Метан» (вуліца Юбілейная, 28), «Блюз» (вуліца Ленінская, 29), «Караван» (вуліца Юбілейная, 8). Аграсядзібы, дзе напэўна можна пачуць «салаўіныя аркестры», па гэтай спасылцы .
Чытаць цалкам: https://news.tut.by
Бронзавы бюст двойчы Герою Савецкага Саюза ўстаноўлены на скрыжаванні вуліц, адна з якіх названа ў яго гонар і вуліцы Пралетарскай.
Ва ўрачыстым адкрыцці прынялі ўдзел прадстаўнікі абласной і раённай улады, армянскай дыяспары, якая аказала фінансавую падтрымку праекту, сваякі маршала, Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Арменіі ў Беларусі Алег Есоян, аўтары праекта – архітэктар, дэкан архітэктурнага факультэта БНТУ Армен Сардараўі скульптар Спартак Аруцюнян.
Для гарадакчан падзея стала святам. Да ўслаўленага палкаводца жыхары раёна і рэгіёну заўсёды ставіліся з асаблівай павагай і трапятаннем. Гарадоцкая ваенная аперацыя, якая ажыццёўлялася сіламі 1-га Прыбалтыйскага фронту пад камандаваннем Баграмяна, у сьнежні 1943 году прынесла райцэнтру доўгачаканае вызваленне. Гэтая была першая і адна з самых складаных аперацый для Баграмяна на пасадзе камандуючага фронтам. Яна рыхтавалася і праводзілася ў выключна цяжкіх умовах супраць буйных сіл праціўніка, якія не толькі пераважалі ў колькасці і баяздольнасці, але і займалі больш выгадныя стратэгічныя пазіцыі. Войскі 1-га Прыбалтыйскага вялі актыўныя наступальныя дзеянні ў той час, калі Другі Прыбалтыйскі фронт паўночней і Заходні фронт на поўдзень, – не дабіўшыся поспеху ў наступе, перайшлі да абароны. Пры падрыхтоўцы Беларускай стратэгічнай аперацыі ўлетку 1944 года ў раёне Віцебска Баграмян пайшоў на вельмі рызыкоўны крок, вырашыўшы нанесці галоўны ўдар на правым флангу, дзе адкрытая багністая мясцовасць ня спрыяла скрытнаму засяроджванню і наступальным дзеянням войскаў. І рызыка апраўдала сябе. За вызваленне Беларусі Іван Баграмян атрымаў сваю першую зорку Героя.
У Гарадку маршала ўспамінаюць не толькі як таленавітага палкаводца, але і чулага да бед іншых чалавека. Паводле яго пратэкцыі ў раёне быў адкрыты першы дзіцячы дом для сірот, у якіх бацькі загінулі на вайне. Ён меў зносіны з выхаванцамі, вёў перапіску, і шмат каму дапамог у жыцці. У дзень адкрыцця помнікаўспаміналі пра вялікія здзяйсненні і добрыя справы маршала.
Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Арменіі ў Беларусі Алег Есаян, звяртаючыся да гасцей мерапрыемства, звярнуў увагу:
– Выдатнымі з’яўляюцца тыя людзі, чые імёны выклікаюць гарачыя слёзы падзякі наступных пакаленняў. І без такіх мерапрыемстваў, як у Гарадку, гэтых слёз не будзе, як і памяці пра подзвігі герояў. Дыпламат адзначыў важнасць таго, што не толькі ў Гарадку, але і ў цэлым ва ўсёй Беларусі ўшаноўваюць памяць вызваліцеляў. Ён падзякаваў мясцовую і абласную ўладу, а таксама пахваліў райцэнтр за дагледжанасць і прыгажосць.
Да слоў падзякі далучыўся ўнук двойчы Героя Савецкага Саюза і яго цёзка Іван Баграмян. Ён падарыў райвыканкаму новую кнігу пра праслаўленага палкаводца, а таксама прэзентаваў дзедаўскі камандзірскі гадзіннік.
Завяршылася свята ў Гарадку вечарам дружбы «Адзін лёс – адна Перамога» прысвечаны воінам – армянам, якія прымалі ўдзел у вызваленні Беларусі.
З 15 мая ў Гарадоцкім краязнаўчым музеі дзейнічае выстава мастачкі Настассі Ганчаровай, якая жыве і працуе ў Віцебску. Любімы матэрыял Настассі – гэта тканіна.
Анастасія Ганчарова нарадзілася ў 1981 годзе ў Віцебску. Вучылася ў дзіцячай мастацкай школы №1, удзельнічала ў праектах па культурнаму абмену паміж гарадамі-пабрацімамі, у калектыўныя выставы ў Нінбурга, Гановеры, скончыла Віцебскі дзяржаўны тэхналагічны універсітэт, кафедру дызайну, па спецыяльнасці «мастак друкаваных і тканых палотнаў».
Любімы матэрыял Насці – гэта тканіна. Шырокія палотны, анучы, вузкія стужкі, перавязаныя тугімі вузламі і ператвараюць пакой у сумесь павуціння і лабірынта. Траўматычны вопыт, праца з канкрэтным прасторай, афектыўная глядацкая і мастацкая рэакцыя – асноўныя тэмы Настассіі Ганчарова.
Спазнаць мастацтва Н. Ганчаровай складана, але магчыма.
Наведаць выставу Настасіі ў нашым музеі магчыма да 30.05 з 09.00 до.18.00
16 траўня быў адкрыты візіт -цэнтр Рэспубліканскага гідралагічнага заказніка « Карыценскі мох», які дае разнастайную інфармацыю аб прыродзе Гарадоцкага раёна, служыць месцам правядзення экалагічных заняткаў і прадастаўлення на пракат турыстычнага рыштунку.
Намаганнямі работнікаў Рэспубліканскага гідралагічнага заказніка « Карыценскі мох» ў Гарадку на вул. Савецкая д. 10 «А» (уваход з боку вуліцы Чырвонаармейскай) створаны візіт-цэнтр для экалагічнай і турыстычнай дзейнасці ў Гарадоцкім раёне. Ва ўрачыстай абстаноўцы візіт-цэнтр адкрылі Сяргей Юшкоў, кіраўнік прыродаахоўчай установы « Карыценскі мох» і Ядзвіга Каўкенава, намеснік дырэктара Гарадоцкага Цэнтра дзяцей і моладзі.
Для першых наведвальнікаў – навучэнцаў экалагічнага гуртка Цэнтра дзяцей і моладзі — вядучы спецыяліст прыродаахоўчай установы «Карыценскі мох» Таццяна Гаравая правяла першы занятак, распавёўшы аб візіт-цэнтры, пра яго аснашчэнне і магчымасцях для экалагічнай адукацыі і турыстычнай дзейнасці.
У візіт-цэнтры размешчана досыць разнастайная інфармацыя аб Рэспубліканскім гідралагічным заказніку «Карыценскі мох».
Наведвальнікі цэнтра маюць магчымасць азнаёміцца з буклетамі аб заказніках Гарадоцкага раёна, аб турыстычных маршрутах па заказніках «Карыценскі мох» і «Сурміно», па рэках Аўсянка і Обаль, а таксама аб паслугах па арганізацыі і правядзенні экскурсій па экалагічнай сцежцы «Таямнiцы балота».
Вядучыя спецыялісты тут раскажуць аб рэліктавых раслінах заказніка – марошка, асацэ малакветкавай, лінеі паўночнай, пра жывёл занесеных у Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь – рысі, мядзведзі, арэшнікавай соні, бялке палятухе.
У візіт-цэнтры можна паглядзець фільмы пра прыроду, пра жыццё жывёл, аб асабліва ахоўных тэрыторыях.
Таксама экалагічны цэнтр запрашае навучэнцаў і студэнтаў для правядзення экалагічных заняткаў, а яшчэ ў ім маецца пракат турыстычнага рыштунку.
